Huyện Nghĩa Hưng nằm ở vùng ven biển phía nam của tỉnh. Thời gian qua tỉnh và huyện đã bám sát Quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Nam Định đến năm 2020, định hướng đến năm 2030 chú trọng thu hút các nhà đầu tư, các dự án lớn có đủ năng lực tạo sự đột phá kinh tế để thực hiện chiến lược phát triển nhanh, bền vững vùng kinh tế biển.

Lãnh đạo UBND huyện, Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Nghĩa Hưng rà soát phần diện tích cần tập trung giải phóng mặt bằng phục vụ thi công các dự án của Tập đoàn Xuân Thiện.

Qua quá trình khảo sát, nghiên cứu đầu tư, được sự nhất trí của Ban TVTU tại Thông báo số 227-TB/TU (ngày 24-6-2021), ngày 9-10-2021, Tập đoàn Xuân Thiện đã được UBND tỉnh chấp thuận chủ trương đầu tư các dự án: Nhà máy gang thép số 1 Xuân Thiện Nam Định, Nhà máy cán thép Xuân Thiện Nghĩa Hưng, Nhà máy sản xuất cấu kiện bê tông đúc sẵn Xuân Thiện Nam Định. Ngày 22-3-2022, UBND tỉnh quyết định chấp thuận điều chỉnh chủ trương đầu tư theo hướng tăng vốn, tăng công suất, sử dụng công nghệ thân thiện với môi trường và thay đổi tên 2 dự án: “Nhà máy gang thép số 1 Xuân Thiện Nam Định” thành “Nhà máy Thép Xanh số 1 Xuân Thiện Nam Định”, “Nhà máy cán thép Xuân Thiện Nghĩa Hưng” thành “Nhà máy Thép Xanh Xuân Thiện Nghĩa Hưng”. Tổng vốn đầu tư của cả 3 dự án là 98.900 tỷ đồng. 

Địa điểm thực hiện 3 dự án của Tập đoàn Xuân Thiện thuộc khu vực bãi triều Cồn Xanh, ngoài đê Tây Cồn Xanh. Căn cứ theo danh mục các công trình, dự án thực hiện trong kỳ quy hoạch sử dụng đất giai đoạn 2021-2030 huyện Nghĩa Hưng đã được UBND tỉnh phê duyệt tại Quyết định số 1107/QĐ-UBND ngày 25-5-2021 thì vị trí dự kiến thực hiện các dự án có trong quy hoạch sử dụng đất của huyện và phù hợp với quy hoạch chức năng phía nam Đô thị Rạng Đông; các dự án đã có trong danh mục các công trình, dự án thuộc kế hoạch sử dụng đất năm 2021 huyện Nghĩa Hưng được UBND tỉnh phê duyệt tại Quyết định số 2122/QĐ-UBND ngày 1-10-2021. Khu vực Cồn Xanh là vùng đất công thuộc quyền quản lý của Nhà nước, được tạm giao quyền quản lý hành chính cho 4 xã Nghĩa Hải, Nghĩa Thành, Nghĩa Lâm, Nam Điền theo Quyết định số 1917/2001/QĐ-UBND ngày 14-9-2001 của UBND tỉnh. Do địa hình trũng thấp, chủ yếu là bãi bồi nên các xã được giao tạm quyền quản lý đã ký hợp đồng cho các hộ gia đình thuê để canh tác trong thời gian ngắn hạn (Đây không phải là đất canh tác giao ổn định, lâu dài cho nhân dân). Thực tế cũng cho thấy, việc nuôi trồng thủy sản ở khu vực này gặp nhiều khó khăn do thiên tai, bão lụt nên chưa mang lại hiệu quả kinh tế cao cho người dân và chưa mang lại đóng góp lớn cho ngân sách Nhà nước. Kết quả việc khai thác kinh tế này chưa tương xứng với tiềm năng, lợi thế của khu vực Cồn Xanh cũng như chưa đáp ứng được định hướng phát triển lâu dài của tỉnh là thu hút các doanh nghiệp có tiềm lực, đầu tư các dự án quy mô lớn, áp dụng công nghệ hiện đại, thân thiện với môi trường, góp phần giải quyết việc làm ổn định cho nhiều lao động địa phương, tạo doanh thu và đóng góp lớn làm tăng nhanh và mạnh nguồn thu ngân sách Nhà nước.

Thi công san lấp mặt bằng để xây dựng dự án đầu tiên trong chuỗi dự án quy mô lớn của Tập đoàn Xuân Thiện tại Cồn Xanh (Nghĩa Hưng).

 Trong khi đó, theo đánh giá của tỉnh, khu vực này có tiềm năng phát triển cảng nước sâu gắn với các ngành công nghiệp cơ bản. Việc triển khai đầu tư các dự án sẽ khơi dậy và phát huy lợi thế, tiềm năng về phát triển kinh tế biển; đem lại giá trị gia tăng cao, tạo nguồn thu lớn cho ngân sách địa phương; góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế, lao động; tạo điều kiện cải thiện, nâng cao đời sống của nhân dân. Mặt khác, các dự án này sẽ đẩy mạnh phát triển công nghiệp, đô thị, thương mại dịch vụ của huyện Nghĩa Hưng; là tiền đề, động lực để thành lập Khu kinh tế Ninh Cơ (có tổng diện tích gần 14 nghìn ha trên địa bàn 2 huyện Hải Hậu, Nghĩa Hưng) đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1453/QĐ-TTg ngày 24-9-2020 điều chỉnh, bổ sung quy hoạch phát triển các khu kinh tế ven biển của Việt Nam đến năm 2020. Đồng thời, tạo mối quan hệ, liên kết kinh tế với các địa phương khác, mở rộng thị trường, trao đổi giao lưu hàng hoá; hiện thực hoá khát vọng khu vực ven biển sẽ trở thành cực tăng trưởng kinh tế nhanh và bền vững; đóng góp quan trọng để đạt mục tiêu đưa Nam Định đến năm 2030 là tỉnh phát triển khá của cả nước.

Đồng chí Trần Trung Hiếu, Phó Chủ tịch UBND huyện Nghĩa Hưng cho biết: "Thời gian qua, thực hiện sự lãnh đạo, chỉ đạo của Tỉnh ủy, UBND tỉnh, huyện Nghĩa Hưng đã tập trung giải phóng mặt bằng (GPMB) thực hiện các dự án do Tập đoàn Xuân Thiện làm chủ đầu tư tại khu vực Cồn Xanh. Huyện đã căn cứ thông báo, quyết định thu hồi đất và bám sát Luật Đất đai năm 2013 để tiến hành việc GPMB đúng, đủ trình tự, thủ tục theo quy định. Huyện đã thành lập Ban chỉ đạo, Hội đồng bồi thường, hỗ trợ tái định cư; xây dựng kế hoạch và tổ chức điều tra khảo sát, đo đạc, kiểm đếm; ban hành quyết định phê duyệt phương án đền bù, hỗ trợ GPMB. Trong quá trình thực hiện, huyện đặc biệt chú trọng đảm bảo quyền lợi hợp pháp, chính đáng trong khuôn khổ quy định của pháp luật hiện hành của người dân vùng dự án. Khi tiến hành thu hồi đất khu vực ngoài đê Tây Cồn Xanh, các hộ thuê đất nuôi trồng thuỷ sản vẫn đang hoạt động theo hợp đồng, được Nhà nước tiến hành bồi thường theo quy định đều rất đồng thuận và đã bàn giao đất đúng quy định. Nhờ đó, huyện đã bàn giao mặt bằng dự án Nhà máy sản xuất cấu kiện bê tông đúc sẵn Xuân Thiện Nam Định cho nhà đầu tư. Ngay sau lễ khởi công ngày 14-11-2022, nhà đầu tư đã tiến hành san lấp mặt bằng để sớm thi công xây dựng nhà máy; đảm bảo đến năm 2024 sẽ hoàn thành, đưa dự án vào hoạt động theo kế hoạch tiến độ đề ra".

Xã Nam Điền (Nghĩa Hưng) công bố công khai thông tin triển khai các dự án của Tập đoàn Xuân Thiện tại trụ sở xã.

Bên cạnh dự án Nhà máy sản xuất cấu kiện bê tông đúc sẵn, phần mặt bằng của hai dự án còn lại đã được cắm mốc, bàn giao vị trí cho nhà đầu tư. Tuy nhiên, một số hộ dân còn băn khoăn về một vài vấn đề như: khi các nhà máy đi vào hoạt động gây ô nhiễm môi trường; chưa rõ về hiệu suất sử dụng đất và hiệu quả giải quyết việc làm sau đầu tư của các dự án. Một số hộ không đồng ý với các quyết định thu hồi đất; chế độ bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng khi Tập đoàn Xuân Thiện thực hiện các dự án. Bên cạnh đó, cũng có những hộ dân đã hết hạn hợp đồng thuê đất, hợp đồng đã được thanh lý hoặc chấm dứt tại khu vực trong đê Cồn Xanh (không còn được thuê, không được phép sản xuất trên đất nữa) nhưng khi chuyển sang nghề nghiệp khác thì gặp một số khó khăn về việc làm, đời sống. Do đó, bà con nhân dân có nguyện vọng là khi Nhà nước thu hồi đất thì nghiên cứu, có cơ chế vận dụng để hỗ trợ kinh phí hoặc hỗ trợ tạo công ăn việc làm khi người dân mất việc để giảm bớt khó khăn. Một số hộ dân có nguyện vọng được tiếp tục thuê đất để nuôi trồng thủy sản...

Đồng chí Nguyễn Xuân Tuyến, Phó Bí thư, Chủ tịch UBND xã Nam Điền cho biết: "Nam Điền là một trong 4 xã nằm trong vùng cần giải phóng mặt bằng phục vụ thi công các dự án của Tập đoàn Xuân Thiện tại khu vực Cồn Xanh. Hiện tại, trên toàn bộ diện tích 129,9ha cần GPMB (trước kia giao cho 97 hộ dân canh tác nuôi thuỷ sản) đã được xã hoàn tất công tác thanh lý hợp đồng hết hạn. Theo quy định người dân không được sử dụng diện tích đất này. Tuy nhiên, công tác GPMB, xã cũng đang gặp những vướng mắc, khó khăn như đã kể trên của huyện".

Theo UBND huyện Nghĩa Hưng, GPMB là một công việc khó khăn, phức tạp bởi  thu hồi đất không tránh khỏi  gây ra một số khó khăn, đảo lộn nếp sống, sản xuất của người dân, nhất là với những hộ có diện tích phải thu hồi với tỷ lệ cao. Nhưng với những chính sách bồi thường, hỗ trợ ổn định đời sống mà tỉnh và nhà đầu tư đang và sẽ triển khai thực hiện tại khu vực Cồn Xanh thể hiện sự quan tâm sâu sắc, giúp cho người dân trong vùng dự án được hưởng lợi ở mức cao nhất trong quy định chung. Tìm hiểu, so sánh sẽ thấy điều đó rất có lợi cho sự phát triển chung của tỉnh, của huyện và các hộ gia đình. Việc một số ít người chưa nhận thức đúng vấn đề, cản trở việc GPMB, gây nên những hậu quả tiêu cực, mất ổn định trật tự, an ninh nông thôn, mất đoàn kết ngay trong gia đình, cộng đồng dân cư... trong thời gian qua là đi ngược lại xu thế phát triển chung của đất nước và chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Trong khi đó, công tác GPMB cần phải được triển khai đúng tiến độ, nếu chậm sẽ làm tổn hại kinh tế cho nhà đầu tư, làm xấu môi trường đầu tư và hình ảnh của tỉnh; ảnh hưởng đến việc thực hiện mục tiêu, tốc độ phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh theo tinh thần Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XX, nhiệm kỳ 2020-2025.

Trong đê Cồn Xanh là khu vực huyện Nghĩa Hưng đang tập trung giải phóng mặt bằng để sớm bàn giao cho Tập đoàn Xuân Thiện thực hiện các dự án.

Để công tác bàn giao mặt bằng còn lại cho Tập đoàn Xuân Thiện khởi công xây dựng các dự án theo tiến độ dự kiến, hiện nay, huyện Nghĩa Hưng đang tiếp tục yêu cầu cấp ủy, chính quyền các xã, thị trấn có liên quan nêu cao tinh thần, trách nhiệm trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo và thực hiện hiệu quả công tác thu hồi đất. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền để toàn thể cán bộ, đảng viên, các tầng lớp nhân dân, đặc biệt là các hộ đã từng đầu tư nuôi thủy sản ở khu vực Cồn Xanh hiểu rõ chủ trương, chính sách; vì sự phát triển chung của tỉnh, của huyện ủng hộ các dự án, tích cực hợp tác với các đơn vị liên quan trong công tác giải phóng mặt bằng; nghiêm chỉnh chấp hành chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; tránh những hành vi vi phạm pháp luật. Trong đó, huyện quan tâm giải đáp các kiến nghị, khúc mắc của người dân, nhất là các kiến nghị về ý nghĩa, lợi ích khi các dự án đi vào hoạt động; tác động môi trường của việc triển khai các dự án này; việc triển khai thực hiện các dự án có phù hợp với quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh không?... Huyện cũng yêu cầu các cấp ủy đảng cần có nghị quyết lãnh đạo; chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức đoàn thể cần xây dựng kế hoạch cụ thể, sâu sát nhân dân, làm tốt công tác tuyên truyền, vận động quần chúng, xử lý kịp thời những vướng mắc, tạo sự đồng thuận cao trong quá trình triển khai các dự án.  

Cùng với huyện, các xã nằm trong vùng dự án cũng tích cực rốt ráo thực hiện các biện pháp thiết thực để đảm bảo tiến độ GPMB theo kế hoạch. Xã Nam Điền đã thành lập tổ công tác tuyên truyền, vận động gồm đồng chí Phó Chủ tịch UBND xã và đại diện các đoàn thể tăng cường nắm bắt tình hình, gặp gỡ động viên người dân tuyên truyền các chủ trương, đường lối, chính sách để bà con nhân dân hiểu vấn đề và thực hiện đúng quy định pháp luật.

Sự vào cuộc quyết liệt của các cấp uỷ Đảng, chính quyền, cả hệ thống chính trị và sự đồng thuận của toàn thể nhân dân là điều kiện quan trọng, cần thiết để công tác GPMB của huyện Nghĩa Hưng đạt mục tiêu đề ra; đảm bảo tiến độ thực hiện các dự án lớn trọng điểm, đủ năng lực tạo đột phá cho kinh tế - xã hội địa phương./.

Bài và ảnh: Thanh Thuý

Nguồn baonamdinh.vn